Zastanawiasz się, czy lepsze będą buty trekkingowe z membraną czy bez? Szukasz butów do chodzenia po górach zimą? A może rozważasz, jaka sztywność podeszwy będzie odpowiednia na trekking w Tatrach?
Choć nie ma jednoznacznej odpowiedzi na te pytania, to w tym poradniku znajdziesz sporo cennych wskazówek, które mogą pomóc Ci w dobraniu butów do Twoich potrzeb.
Buty trekkingowe, w zależności od zastosowań, będą różnić się konstrukcją, dlatego najpierw zastanów się:
- w jakim terenie zamierzasz najczęściej wędrować? (łatwy szlak, czy może via ferrata?)
- w jakich warunkach najczęściej wybierasz się w góry?
Konstrukcja butów trekkingowych – cholewka
Jeżeli chodzi o cholewkę buta (czyli część nad podeszwą), rozróżniamy trzy główne typy, przesądzające o jego właściwościach:
1. Buty trzysezonowe – wiosna, lato, jesień
Najbardziej uniwersalna konstrukcja, łącząca skórę zamszową z tkaniną (np. Cordura®) i wewnętrzną “skarpetą” z membrany (np. GORE-TEX®) – zapewnia wysoką oddychalność, a przy tym wodoodporność, dzięki czemu zmienne, górskie warunki (np. nagła ulewa) nie będą stanowić problemu.
Takie połączenie sprawdza się szczególnie od wiosny do jesieni. Zimą może być jednak niewystarczające – w wielogodzinnym kontakcie ze śniegiem zewnętrzna warstwa buta w końcu nasiąknie, a wtedy izolacja termiczna oraz zdolność do odprowadzenia wilgoci z wnętrza buta drastycznie się obniży.
Podsumowanie:
- niska waga
- dobra oddychalność
- wodoodporność (but zatrzyma wodę np. w trakcie chwilowego zanurzenia przy przechodzeniu strumienia, lub w trakcie długotrwałego deszczu)
Trzysezonowe buty trekkingowe Asolo Drifter GV
Wnętrze buta z membraną Gore-Tex® – model Scarpa Kailash GTX
2. Buty trekkingowe na zimę lub szczególnie wilgotne warunki
Skóra nubukowa lub licowa w połączeniu z membraną doskonale spisuje się w butach trekkingowych na zimę lub wędrówki w bardzo wilgotnym terenie (wysoka, mokra trawa itp.). Zapewnia lepszą izolację termiczną i ochronę przed namakaniem niż konstrukcja trzysezonowa. Pamiętaj, że dla komfortu zimą bardzo ważny jest dobór ciepłej skarpety.
Jeżeli chcemy je nosić latem, musimy się liczyć z niższą oddychalnością pogarszającą komfort i sprawiającą, że może nam być zbyt ciepło.
Podsumowanie:
- najwyższa wodoodporność
- bardzo duża wytrzymałość mechaniczna
- łatwe do utrzymania w czystości
Buty trekkingowe na zimę – Meindl Vakuum
Buty skórzane Meindl Jersey Pro
3. Buty skórzane bez membrany
Takie rozwiązanie sprawdzają się w suchych i ciepłych warunkach – ich oddychalność jest bardzo wysoka, a miękka skóra lub wyściółka wewnątrz zapewnia komfort. Pamiętaj jednak, że górska pogoda potrafi szybko się zmieniać i jeżeli złapie Cię deszcz, buty mogą przemoknąć i nie wyschnąć do następnego dnia.
Podsumowanie:
- bardzo dobra oddychalność i komfort w wyższych temperaturach
- wytrzymałość mechaniczna
- łatwe do utrzymania w czystości
Wnętrze buta z wyściółką skórzaną – model Meindl Jersey Pro
Konstrukcja butów trekkingowych – podeszwy
Podeszwy butów trekkingowych złożone są ze śródpodeszwy (na którą składa się część amortyzująca i elementy usztywniające) oraz gumowego bieżnika.
Śródpodeszwa wpływa na sztywność, stabilizację oraz amortyzację buta, czyli jego zdolność do tłumienia wstrząsów powstających podczas marszu. Stopień amortyzacji zależy od ilości i rodzajów użytych pianek EVA lub poliuretanowych. Usztywnienie uzyskuje się za pomocą płytek z nylonu, włókna szklanego lub węglowego.
Sztywność podeszwy, czyli podatność na ugięcie – często mylona z miękkością gumy lub stopniem amortyzacji. Generalnie sztywność podeszwy powinna być tym większa, im trudniejszy szlak wybieramy – dzięki temu będziemy mogli obciążyć stopę na mniejszym punkcie podparcia. Dla uproszczenia rozróżniamy trzy stopnie sztywności podeszwy:
- elastyczna – na łagodne, dobrze utrzymane szlaki, wędrówki z lekkim plecakiem, wycieczki terenowe
- lekko usztywniona – tradycyjna turystyka górska na popularnych szlakach
- mocno usztywniona – wymagający trekking z ciężkim plecakiem, trudne via ferraty
W niektórych modelach można znaleźć specjalne oznaczenia sztywności, jedno z najpolularniejszych stosuje niemiecka marka Meindl.
Gumowy spód podeszwy – najbardziej rozpoznawalną marką gumy używanej w butach trekkingowych (i nie tylko) jest Vibram. Dla wielu osób jest on wyznacznikiem jakości buta, ale warto pamiętać, że niektóre topowe marki stosują swoje własne gumy, które mają równie dobre właściwości. Poza tym Vibram produkuje wiele rodzajów podeszw i każda z nich ma inne parametry twardości i przyczepności.
Konstrukcje podeszw butów trekkingowych
Przykładowe modele butów i ich porównanie
| Model | Asolo Drifter | Meindl Vakuum | Meindl Jersey Pro | Salewa Alp Trainer 2 Mid |
| Materiał cholewki | Impregnowana skóra zamszowa + nylon + membrana GORE-TEX® | Skóra nubukowa + membrana GORE-TEX® | Skóra nubukowa + wyściółka ze skóry licowej | Impregnowana skóra zamszowa + nylon + membrana GORE-TEX® |
| Oddychalność | ** | * | *** | ** |
| Sztywność podeszwy | ** | *** | ** | * |
| Sugerowane zastosowanie | Trekking górski od wiosny do jesieni | Wymagający trekking, zimowe wędrówki w terenie | Letnie wędrówki po niezbyt wymagających szlakach górskich | Wycieczki terenowe, łagodne szlaki |
Mierzenie butów trekkingowych
Buty górskie powinny przede wszystkim być wygodne i bardzo dobrze dobrane pod względem rozmiaru.
